Danuri aloqa markazi
1577-1366
Oilaviy maslahat uchun telefon raqami
1577-4206
한국생활안내 정보더하기 사이트로 이동

Umumiy ma’lumotlar

  • Home
  • Koreya Respublikasi haqida
  • Umumiy ma’lumotlar

Umumiy ma’lumotlar

  • Republic of Korea

01Rasmiy davlat nomi

Koreya Respublikasi(Republic of Korea)ni qisqartirib ‘Koreya(Korea)’ deb atashadi.

02Joylashuvi va maydoni

Janubiy Koreya Osiyo qit'asining shimoliy-sharqiy qismidagi koreys yarimorolda joylashgan bo'lib, maydoni 100,188㎢ni tashkil etadi. Bu esa barcha yarim orollarni o’z ichiga olgan Janubiy va Shimoliy Koreya umumiy maydoni hisoblanmish 221,000㎢ning 45%ga tengdir.
Koreys yarimorolining hududi Kambodja (181,035㎢)ga qaraganda biroz katta bo'lib, Filippin (300,000 ㎢), Vyetnam (331,210㎢), Yaponiya (377,915㎢)ga nisbatan taxminan 2/3 kattalikdadir.
Shimoliy va Janubiy Koreyani o'z ichiga olgan yarimorol shimoliy-g'arbiy tomondan Amnok daryosi orqali Xitoy bilan chegaradosh bo'lib, shimoliy-sharqiy tomondan Duman daryosi orqali Xitoy hamda Rossiya bilan yuzma-yuz tutashgan. Uch tomoni dengiz bilan o’ralgan Koreya g'arbdan Sariq dengiz, sharqdan Sharqiy dengiz, janubdan esa Janubiy dengiz bilan o’ralgan.
Koreya yarim orolining janubiy hamda g'arbiy qismlari tubdan tekislikdan, sharqiy hamda shimoliy qismlari tog'li qir-adirlardan iborat. Koreya yarim orolidagi eng baland tog' Pektusan (2,744m)dir. Shimoliy qismidagi Gema Kovon yassi tog'i «Koreyaning tomi»deb, yarimoroldagi Sharqiy dengiz tomoniga qadar yetadigan Tebeksan tog' tizmalari esa «Pektu-Tegan» deb ataladi.
Koreyada Chejudo, Kojedo, Chindo, Ullingdo kabi bir qancha mashhur orollar mavjud bo'lib, ulardan Chejudo va Ullingdo orollari vulqon portlashi natijasida paydo bo'lgan. Sariq dengizi qirg'oqlari hamda Janubiy dengiz qirg'oqlarida ko’rfazlar ko’p bo’lib, suv sathining ko’tarilishi va pasayishidagi farq katta. (Manba : Yer, infratuzilma va transport vazirligi)

03Davlat bayrog’i (Tegikki)

  • 태극기
    • Kon
    • Kam
    • Ri
    • Ko’n
    < Tegikki >

Koreyaning milliy bayrog'i-"Taegeukgi" bo'lib, u asosan oq rangda, markazida yin-yang belgisi va "Geon", "Gon", "Gam" va "Li" (qora panjara guruhlari) joylashgan.
Bayroqning oq fonida koreyslarning an'anaviy tinchlikka bo'lgan muhabbatini ifodalovchi yorqinlik va poklik ifodalangan. Markazdagi "Yin-yang" naqsh "Yin" (ko'k) va "Yang" (qizil) o'rtasidagi uyg'unlikni anglatadi va koinotdagi hamma narsa Yin va Yang o'rtasidagi o'zaro ta'sirlar natijasida yaratilgan va mavjud bo'lgan haqiqatni aks ettiradi.
Burchaklardagi 4 ta belgi Yin va Yangning tasvirlarini ifodalaydi, ular bir -birini o'zgartiradi va o'zaro ta'sir qiladi.
Bu 4 ta belgining har biri markazda Yin-yang bilan uyg'un holda mavjud. Taegukgi ramzlarining barchasi koreyslarning yaratilish va farovonlikni targ'ib qilish idealini aks ettiradi, shu bilan birga koinot bilan hamohangdir (manba: Ichki ishlar va xavfsizlik vazirligi).

04Davlat guli (Gibiskus)

Qadimdan millatimizning muhabbatiga sazovor bo’lgan Gibiskus (‘mugunghva’) davlatimizning ramziy guli hisoblanib, ‘Butun umr gullab va yana gullab yopilmaydigan gul’ degan ma’noni anglatadi. Tarixiy manbalarga nazar tashlasak, millatimiz Gibiskus gulini Qadimgi Choson davridan oldin ham jannat guli sifatida muqaddas hisoblagan, Shilla esa o’zini ‘Kinhvahyang(ya’ni Gibiskus davlati) deb ham atagan. Xitoyda esa davlatimizni qadimdan “Gibiskus gullab yopiladigan hukmdorlar davlati’ deb aytishgan. Shunga o’xshab qadim zamonlardan buyon millatimiz bilan doim birga bo’lgan Gibiskus Choson davrining oxirida yuz bergan g’arblashish davridan o’tib ‘Gibiskusga burkangan cheksiz barcha tog’laru daryolar’ degan jumla milliy gimnimizga kiritilgandan

  • Mugunghwa
    < Mugunghwa >
  • Sungremun
    < Sungremun >
  • Seulning umumiy ko'rinishi
    < Seulning umumiy ko'rinishi >

Mugunghva butun Koreya tarixi davomida muhim gul bo'lib kelgan va bu gulga bo'lgan muhabbat hatto milliy madhiyada aks etadi (kechki Jozon davrida yozilgan), unda "Mugunghvaning cheksiz yo'llari bo'lgan ajoyib daryolar va tog'lar" oyati bor. Koreya xalqining Mugunghvaga bo'lgan cheksiz muhabbati yapon bosqini davrida ham davom etdi va u ozod qilinganidan keyin rasman milliy gul deb nomlandi. (Manba: Ichki ishlar va xavfsizlik vazirligi).

05Milliy madhiya

Bugungi kunda kuylanayotgan madhiya matni 1907-yilda, o‘lkamiz chet el bosqinini boshdan kechirgan davrda vatanparvarlik, vatanga muhabbat, sadoqat, istiqlol tuyg‘ularini uyg‘otish maqsadida yaratilgan. 1948-yilda Koreya Respublikasi hukumati o‘rnatilgandan so‘ng, 1935-yilda An Eak-tae tomonidan yaratilgan milliy madhiya amaldagi so‘zlar bilan birga rasmiy hukumat tadbirlarida yangradi.
Keyinchalik u barcha darajadagi maktablar darsliklariga kiritilganligi sababli butun mamlakat bo‘ylab kuylana boshladi. Bugungi kunga qadar xalqimiz tomonidan mamlakatimiz madhiyasi sifatida kuylanib kelinmoqda va dunyo mamlakatlarida Koreya Respublikasining davlat madhiyasi sifatida keng tanilgan.

  • 애국가
    < Milliy madhiya >

06Aholisi

Koreyaning umumiy aholisi 51,779,203 (2019 yildagi Aholi va uy -joylarni ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra, Koreya Statistikasi), bu dunyodagi aholisi soni bo'yicha 28 -o'rinda turadi. Aholi zichligi - har kishiga 515 nafar kishi (Yer, infratuzilma va transport vazirligining intellektual statistikasi, Koreyaning kelajagi aholisining statistikasi), bu dunyoda 23 -o'rinda turadi.

07Iqtisodi

Janubiy Koreya yalpi ichki mahsuloti 1,81 trillion AQSH dollarini tashkil etib, dunyo miqyosida 10-o‘rinni egallaydi va aholi jon boshiga yalpi ichki mahsulot 34 983,70 AQSh dollarini tashkil etadi (2021 yil holatiga ko‘ra, Koreya banki).

08Hukumat tuzilishi

Janubiy Koreya prezidentlik tizimini qabul qilgan va hukumat boshlig‘i sifatida Prezident qonunlarga muvofiq barcha markaziy ma'muriy idoralar rahbarlarini boshqaradi va nazorat qiladi. Bosh vazir Prezident farmoyishlari asosida har bir markaziy boshqaruv organi rahbarlariga rahbarlik qiladi va nazorat qiladi. Quyidagi tashkiliy tuzilma sxemasida ko‘rsatilganidek, Koreya hukumati apparati 19 ta departament, 3 ta vazirlik, 20 ta idora va oltita qo‘mitadan iborat. (2024-yil 27-iyun holatiga ko‘ra) Ulardan 19 ta ma’muriy bo‘limga quyidagi vazifalar yuklangan.

  • Hukumat tuzilishi
  1. 1Strategiya va moliya vazirligi uzoq muddatli milliy taraqqiyot strategiyasini yaratish, davlatning iqtisodiy va moliyaviy siyosatni o’rnatish, umumiy nazorat, davlat byudjeti va fondlarini shakllantirish, ijro etish, natijalarini tekshirish, pul va valyuta siyosati, g’aznachilik, davlat xazinasi, ichki soliq tizimi, bojxona, xalqaro moliya, davlat tashkilotlarini nazorat qilish, shuningdek iqtisodiy hamkorlik, davlat mulki, xususiy sarmoya va davlat qarzlari bilan bog’liq bo’lgan masalalar bilan shug’ullanadi.
  2. 2Ta’lim vazirligi inson resurslarini rivojlantirish siyosati, chaqaloqlar va bolalarga g‘amxo‘rlik va ta’lim, o‘quv dasturlari va umrbod ta'lim hamda akademiklar bilan bog‘liq ishlar uchun mas’uldir.
  3. 3Ilm-fan va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari vazirligi ilm-fan, texnika siyosatini o’rnatish, umumiy boshqaruv, baholash bilan bir qatorda ilm- fan, texnika sohasida tadqiqotlar olib borish, hamkorlik, rivojlantirish, ilm-fan va texnika sohasida kadrlarni tayyorlash, atom energiyasi ustida ilmiy ish olib borish, ishlab chiqarish va undan foydalanish, hamda davlat axborotlashtirish rejasini tuzish, axborotlarni saqlash, axborot madaniyatini shakllantirish, televidenie va ommaviy axborot vositalarini birlashtirish, rag’batlantirish va tarqalishini nazorat qilish, telekommunikatsiya sanoati, pochta xizmatlari bilan bog’liq bo’lgan masalalar bilan shug’ullanadi.
  4. 4Tashqi ishlar vazirligi diplomatiya, iqtisodiy diplomatiya va xalqaro iqtisodiy hamkorlik, xalqaro aloqalar bilan bog’liq bo’lgan masalalarni tartibga solish, bitimlar tuzish kabi xalqaro kelishuvlar, chet eldagi koreyslarni muhofaza qilish va qo’llab quvvatlash, chet ellik koreyslar siyosatini o’rnatish, shuningdek, xalqaro vaziyatni kuzatish va tahlil qilish masalalariga boshchilik qiladi.
  5. 5Birlashish vazirligiga birlashish va koreyslararo muloqot, almashinuv va hamkorlik, birlashtirish taʼlimi va boshqa birlashish bilan bogʻliq ishlar boʻyicha siyosatni oʻrnatish vazifasi yuklangan.
  6. 6Adliya vazirligi prokuratura, hukm chiqarish va ijro etish, inson huquqlarini himoya qilish, immigratsiya va bundan tashqari qonun bilan bog’liq bo’lgan masalalarga boshchilik qiladi.
  7. 7Mudofaa vazirligi davlat himoyasi bilan bog’liq bo’lgan harbiy kuchlar va harbiy qo’mondonlik, shuningdek, harbiy masalalar bilan bog’liq bo’lgan vazifalar bilan shug’ullanadi.
  8. 8Ichki ishlar va xavfsizlik vazirligi quyidagilar uchun javobgardir: Vazirlar Mahkamasi kotibiyati ishlari; aktlar va shartnomalarni e'lon qilish; davlat organlarining tashkil etilishi va kvorumi; sovg'alar; hukumat yangiliklari; ma'muriy samaradorlik; elektron hukumat; shaxsiy ma'lumotlarni himoya qilish; davlat idoralarini boshqarish; mahalliy hukumat tashkiloti; kotibiyatni qo'llab -quvvatlash, moliya va mahalliy boshqaruv organlarining soliq tizimlari; kam rivojlangan hududlarni qo'llab-quvvatlash; mahalliy hokimiyat organlari o'rtasida nizolarni hal qilish; saylov va milliy ovozlarni qo'llab -quvvatlash; xavfsizlik va falokat bilan bog'liq siyosatni tuzish, umumlashtirish va hakamlik qilish; favqulodda vaziyatlarga tayyorgarlik, fuqarolik mudofaasi va tabiiy ofatlarning oldini olish bo'yicha ishlar.
  9. 9Vatanparvarlar va faxriylar ishlari bo‘yicha Vazir zimmasiga milliy xizmatlari uchun faxriylar va ularning yaqinlarini yo'qotgan oilalari bilan bog‘liq jamoatchilik ishlari, harbiy xizmatdan bo‘shatilgan askarlarga kompensatsiya to‘lash va ularni himoya qilish, faxriylarni rag‘batlantirish vazifalari yuklatilgan.
  10. 10Madaniyat, sport va turizm vazirligi madaniyat, san’at, videotasvir, reklama, chop etish, nashrlar, sport, turizm, davlat siyosatini targ’ibot qilish va hukumat e’lonlari bo’yicha ishlarga boshchilik qiladi.
  11. 11Qishloq va o’rmon xo’jaligi, chorvachilik, oziq-ovqat vazirligi qishloq xo’jaligi, chorvachilik, oziqovqat, qishloq xo’jalik yerlari, sug’orish, oziq-ovqat sanoatini rivojlantirish, qishloq joylarni rivojlantirish va qishloq xo’jalik mahsulotlarini yetkazib berish bilan bog’liq masalalarga boshchilik qiladi.
  12. 12Savdo, sanoat va energetika vazirligi savdo, sanoat, tijorat muzokaralari, tijorat muzokaralarini muvofiqlashtirish va boshqarish, xorijiy investitsiyalar, o'rta korxonalar va sanoat texnologiyasi, energetika va yer osti resurslari bilan bog'liq ilmiy-tadqiqot siyosati bilan bog'liq ishlarni boshqaradi.
  13. 13Sogʻliqni saqlash va farovonlik vazirligi hayotni muhofaza qilish, oʻz-oʻziga ishonchni qoʻllab-quvvatlash, ijtimoiy taʼminot, bolalar (chaqaloqlar va bolalar parvarishi bundan mustasno), qariyalar, nogironlar, sogʻliqni saqlash va gigiena, karantin, parlament ishlari va farmatsevtika boshqaruvi bilan bogʻliq ishlar uchun masʼuldir.
  14. 14Atrof-muhitni muhofaza qilish vazirligi tabiiy muhitni va yashash muhitini saqlash, atrof-muhit ifloslanishining oldini olish, suv resurslari va daryolarni saqlash, ulardan foydalanish va rivojlantirish bilan bog‘liq ishlarni nazorat qiladi.
  15. 15Bandlik va mehnat vazirligi ishga olish siyosatining umumiy nazorati, ishsizlik sug’urtasi, kasbiy malaka oshirish, ish sharoiti talablari, ishchining ijtimoiy muhofazasi va imtiyozlari, korxona va ishchilar o’rtasidagi munosabatni tartibga keltirish, ish jarayonining xavfsizligi, sanoatdagi baxtsiz hodisalarga qarshi sug’urta va undan boshqa ishga olish va mehnat bilan bog’liq masalalarga boshchilik qiladi.
  16. 16Ayollar va oila vazirligi ayollar siyosatini rejalashtirish, umumiy nazorat, ayollar huquqini oshirish kabi ayollar o’rnini ko’tarish, yoshlar va oila(multi-madaniyatli oila bilan sog’lom oila dasturi uchun mo’ljallangan bolalar bo’yicha ishlar) bilan bog’liq masalalarga boshchilik qiladi.
  17. 17Yer, infratuzilma va transport vazirligi kompleks milliy yer rejalarini tuzish va muvofiqlashtirish, yerni muhofaza qilish, undan foydalanish va uni rivojlantirish, shaharlar, yo‘llar va uy-joylar qurish, qirg‘oqlar va melioratsiya, shuningdek, quruqlik transporti, temir yo‘llar va aviatsiya bilan bog‘liq ishlar uchun javobgardir.
  18. 18Okeanlar va baliqchilik vazirligi dengiz siyosati, baliqchilik, baliq ovlash qishloqlarini rivojlantirish va dengiz mahsulotlarini taqsimlash, yuk tashish va portlar, dengiz muhiti, dengiz tadqiqotlari, dengiz baliqchilik resurslarini rivojlantirish, dengiz fanlari va texnologiyasini tadqiq etish va rivojlantirish, dengiz xavfsizligini baholash bilan bog‘liq ishlarni nazorat qiladi
  19. 19Kichik va o'rta korxonalar, start-up kompaniyalar vazirligi kichik va o’rta korxonalar siyosatini tuzish, kichik va o’rta korxonalarni himoya qilish va yetishtirish, start-up kompaniyalarga yordam, yirik va kichik hamda o’rta korxonalar o'rtasidagi hamkorlik va mikro firmalar(5 kishidan kam)ni himoya qilish va yordam berish ishlarini nazorat qiladi.

09Mahalliy davlat boshqaruv organlari

Koreya 17 poytaxt kengashi va 226 tuman kengashiga bo'lingan. Metropoliten kengashlari orasida 1 ta maxsus shahar, 6 ta yirik shahar, 1 ta maxsus o'zini o'zi boshqaruvchi shahar, 6 ta viloyat va 3 ta maxsus o'zini o'zi boshqaruvchi viloyat bor.
Mahalliy hukumatlar 75 ta shahar, 82 ta qurol (okrug) va 69 o'zini o'zi boshqaruvchi tumanlardan iborat; 2023 yil 31-dekabr holatiga ko'ra, har bir mahalliy hukumatning kichik tumanlari bo'lgan 3491 ta eup, mieon va dong bor.

  • 지방행정구역
Mahalliy davlat boshqaruv organlari
Maxsus shahar Megapolis Avtonom shahar Viloyat(do) Avtonom shahar
1. Seul 2. Pusan
3. Tegu
4. Inchon
5. Kvangju
6. Tejon
7. Ulsan
8. Sejong
avtonom shahri
9. Kyongido
10. Chungchonhbukdo
11. Chungchon
12. Chollanamdo
13. Kyonsangbukdo
14. Kyonsangbukdo
15. Gangvon maxsus o‘zini o‘zi boshqarish provinsiyasi
16. Jeonbuk maxsus o‘zini o‘zi boshqarish provinsiyasi
17. Cheju
avtonom shahri
Koreya Respublikasining to’liq xaritasi
  • 지방행정구역
  • Yuqorida Koreya Respublikasi masshtabi 1:1,2,000,000 o’lchovda bo’lib, Yer va infratuzilma vazirligi Yer va geografik axborotlar instituti tomonidan ishlab chiqarilgan, batafsil ma’lumotni internet(http://map.ngii.go.kr>Joy haqida ma'lumot>Xaritalar>Koreya Respublikasi va dunyo xaritasi)dan aniqlashingiz mumkin.
Bu ish “KOGL (Korea Open Government License) 4 -toifa: Manba ko'rsatkichi+Tijorat maqsadlarida foydalanish+O'zgarishlarni taqiqlash” shartiga muvofiq ishlatilishi mumkin.