Ish bilan ta’minlash sug‘urtasi - bu ishsizlikning oldini olish, bandligini osonlashtirish, ishchilarning kasbiy ko‘nikmalarini rivojlantirish va yaxshilash, shuningdek, ishsiz ishchilarning turmush tarzi barqarorligini va qayta ish bilan ta’minlanishini qo‘llab-quvvatlovchi ijtimoiy sug‘urta tizimi. Ish beruvchilar va ishchilar o‘zlarining oylik tovon pullarining ma’lum miqdorini mehnat sug‘urtasi mukofotlari sifatida to‘laydilar. Ishchilar ish o‘rgatish huquqiga va ish joyida ishdan bo‘shatilgan hollarda ishsizlik nafaqasi olish huquqiga egalar, ish beruvchilar esa ish bilan ta’minlash va ta’lim va o‘qitish xarajatlarini oladilar.
01Ijtimoiy sug’urta
- Koreya fuqaroligiga ega bo‘lgan shaxs ishga joylashsa, amaldagi qonunlar qo‘llansa, u ijtimoiy sug‘urtaga (davlat pensiya, tibbiy sug‘urta, mehnat sug‘urtasi) obuna bo‘lishi shart.
- Koreya fuqarosi bo‘lmagan chet el fuqarolari rezidentlik maqomiga bog‘liq ravishda ijtimoiy sug‘urtaga obuna bo‘lishlari mumkin.
02Ish joyini yo’qotgandan keyin yordam puli
Ishchi ish joyini yo’qotgandan so’ng ma’lum vaqt davomida yordam puli ajratilib, ishsiz qolganda yashash qiyinchiliklarini yengish uchun, hayotining osoyishtaligiga yordam berilib, yana ishga joylashishi uchun imkoniyat yaratuvchi tizimdir.
- Ish joyini yo’qotgandan keyin yordam puli ish joyini yo’qotganligi ko’nglini ko’tarish puli yoki mehnat sug’urtasi to’laganligi uchun beriladigan pul emas.
- Ish joyini yo’qotgandan keyingi yordam puli faol ravishda yana ishga joylashish uchun faoliyat yordam pulidir
- Ish joyini yo’qotgandan keyin yordam puli ishdan bo’shagan kundan boshlab 12 oy o’tsa berilmaydi.
(1)Kimlar bu yordamdan foydalana oladi
Quyidagi shartlarning hammasiga javob bersa ishdan ajralgandan keyingi yordam puli ola oladi:
- Mehnat sug’urtasini ishlatadigan korxonadan ishdan bo’shashidan oldin 18 oy davomida sug’urtasi bo’lgan davr (mukofot puli berilgan ilk kun) 180 kundan ortiq ishlagan vaziyatda
- O’z xohishisiz ishdan bo’shagan vaqtda
- Ishga kirolmagan holatda faol ravishda yana ishga kirish uchun harakat qiladigan vaziyatda (lekin ish joyidan o’z xohishi bilan chiqqan bo’lsa yoki ish joyiga jiddiy zarar yetkazganligi uchun ishdan haydalgan bo’lsa ishdan ajralgandan keyingi yordam pulini ola olmaydi.)
Yodda tuting!
Mehnat sug’urtasiga a’zo bo’lish shartlari
Mehnat sug‘urtasiga obuna bo‘lish yoki obuna bo‘lmaslik rezidentlik maqomiga qarab o‘zgaradi.
- Bandlik sug‘urtasi bilan qamrab olinmaydigan yashash joyi maqomi: A1~A3, B1~B2, C1~C3, D1~6, D10, F1, F3, G1, H1
- Mehnat sug‘urtasi uchun zarur bo‘lgan yashash joyi: E9, F2, F5, F6, H2
- Qo‘llanilishi o‘zarolik tamoyiliga bog‘liq bo‘lgan yashash maqomi: D7~D9
- Yashash maqomi faqat obuna bo‘lishni istasangiz amal qiladi: C4, E1~E8, E10, F4
(2)Ish joyini yo’qotgandan keyin yordam puli olish imtiyozlari
- Ish joyini yo’qotgandan keyin yordam puli miqdori = ishdan bo’shashdan oldin o’rtacha ish haqining 60% × oylik to’langan kun (1 kuniga chegara 66,000 von, eng kam ish haqining 80% i)
- Ish joyini yo’qotgandan keyin yordam puli berish kuni : Ish joyini yo’qotgandan keyin yordam puli ishdan bo’shagandan paytda yoshi va mehnat sug’urtasiga a’zo bo’lgan vaqtiga qarab eng kamida 120 kundan eng ko’pi bilan 270 kungacha olishi mumkin.
Ish joyini yo’qotgandan keyin yordam pulini olish kuni (qo’shimcha haq olish kuni)
Ish joyini yo’qotgandan keyin yordam pulini olish kuni Klassifikatsiya | Sugʻurta davri |
1yil yoki undan kam | 1-3 yil | 3-5 yil | 5-10 yil | 10 yil yoki undan ortiq |
Ishni oʻzgartirishdagi hozirgi yoshi | 50 yoshli va undan yoshlar | 120 kun | 150 kun | 180 kun | 210 kun | 240 kun |
50 yoshli va undan keksalar | 120 kun | 180 kun | 210 kun | 240 kun | 270 kun |
- Eslatma: Yuqoridagi jadval Nogironligi boʻlgan shaxslarning ish bilan bandligiga koʻmaklashish va ularni kasbiy reabilitatsiya qilish toʻgʻrisidagi qonunning 2.1-moddasiga muvofiq 50 yoshga toʻlgan va undan katta bo'lgan nogironlarni hisobga olgan holda qoʻllaniladi.
(3)Ro’yxatdan o’tish tartibi
-
Agar siz ishsiz qolsangiz, 24-band orqali ish izlovchi sifatida onlayn roʻyxatdan oʻtishingiz va shaxsingizni tasdiqlash uchun ishsizlik toʻgʻrisida zudlik bilan mahalliy bandlikka koʻmaklashish markaziga shaxsingizni tasdiqlovchi hujjat bilan xabar berishingiz kerak.
-
Ish joyini yo’qotgandan keyin yordam puli olish uchun ariza to’ldirib mehnat bilan ta’minlash markaziga topshiriladi.
-
14 kun ichida ishsizlik nafaqasini berish yoki bermaslik haqida xabar beradi.( Tan olmaganda yozma xabar beriladi)
-
1 haftadan 4 haftagacha belgilangan kunda mehnat bilan ta’minlash markaziga tashrif buyurib ishdan ajralganligi haqidagi tasdiqlovchi hujjatni oladi.
-
Ishdan ajralganligini aniqlash davri davomida ishsiz holatda yoki yana boshqa ishga kirish uchun harakat (rezyume topshirilib, korxonadan suhbatdan o’tgan bo’lsa) qilayotganligi haqida mehnat bilan ta’minlash markaziga xabar berish lozim.
03Xususiy tadbirkor mehnat sug’urtasi
(1)A’zo bo’lish tartibi
O’z ixtiyori bilan a’zo bo’ladi (o’zi xohlasagina a’zo bo’ladi)
(2)Kimlar a’zo bo’lishi mumkin
① biznesni ro'yxatdan o'tkazish guvohnomasi yoki ② uyda bolalar bog'chasi, xususiy bolalar bog'chasi yoki qariyalar uchun uzoq muddatli parvarishlash markazini boshqarish biznesida yagona raqamli kartaga ega bo'lgan 50 dan kam ishchi ishlaydigan yakka tartibdagi yolg'iz tadbirkor yoki yakka tartibdagi tadbirkor.
- Mehnat sug’urtasi qonunida ko’zda tutilmagan faoliyatlardan tashqari faoliyat(yuridik shaxs bo’lmagan 5 kishigacha ishchini ishlatayotgan dehqonchilik, o’rmon xo’jaligi, baliqchilik, kichik binokorlik, uy yumushlari bo’yicha xizmat ko’rsatish) va mol-mulk ijarasi sohasida shaxslar a’zo bo’lishdan mustasno.
- 65 yoshdan keyin o'z biznesini boshlaganlar faqatgina mehnat xavfsizligi va kasb qobiliyatini rivojlantirish loyigasi doirasida a’zo bo’lishlari mumkin.
(3)Standart mukofot va sug'urta badallari
- Standart mukofot: sug'urta badallari va ish qidirish uchun stipendiyalarni hisoblash uchun asos sifatida 7 ta toifani tanlash mumkin (yiliga bir martagacha o'zgartirilishi mumkin)
- Sug'urta badali: obunachi tomonidan tanlangan 2,25% standart to'lov
Standart mukofot puliga asoslangan oylik sug’urta to’lovi va ishsizlik uchun yordam puli
Standart mukofot puliga asoslangan oylik sug’urta to’lovi va ishsizlik uchun yordam puli Turi | 1-daraja | 2-daraja | 3-daraja | 4-daraja | 5-daraja | 6-daraja | 7-daraja |
Me’yoriy mukofot puli | 1,820,000 | 2,080,000 | 2,340,000 | 2,600,000 | 2,860,000 | 3,120,000 | 3,380,000 |
Oylik sug’urta puli | 40,950 | 46,850 | 52,650 | 58,500 | 64,350 | 70,200 | 76,050 |
Ish qidiruvchilar uchun nafaqa | 1,092,000 | 1,248,000 | 1,404,000 | 1,560,000 | 1,716,000 | 1,872,000 | 2,028,000 |
(4)Imtiyozlar
- (Ishsizlik uchun yordam puli) 1 yildan ortiq mehnat sug’urtasiga a’zo bo’lgandan so’ng beixtiyor ishini to’xtatsa, ishini to’xtatishidan 24 oy davomida 1 yildan ortiq sug’urta pulini to’lagan bo’lsa, o’zi tanlagan standart yordam pulining 60%ga teng summa(oyiga 1,092,000~2,028,000 von) 120~210 kun davomida yordam puli sifatida beriladi.
Imtiyozlar Turi | A’zo bo’lish vaqti (sug’urta olish vaqti) |
1 yildan 3 yilgacha | 3 yildan 5 yilgacha | 5 yildan 10 yilgacha | 10 yildan ortiq |
Yordam puli olish kuni | 120 kun | 150 kun | 180 kun | 210 kun |
- (Kasb qobiliyatini rivojlantirish) Neilpeum kartasi tizmi* orqali mashg’ulot puli to’lab beriladi.
- Neilpeum kartasi tizmi : Hisob raqami ochilgan sanadan boshlab 5 yil davomida maksimal 5 mln vongacha mashg’ulot to’lovining bir qismini to’lab beradi.
Bu ish “KOGL (Korea Open Government License) 4 -toifa: Manba ko'rsatkichi+Tijorat maqsadlarida foydalanish+O'zgarishlarni taqiqlash” shartiga muvofiq ishlatilishi mumkin.