Danuri aloqa markazi
1577-1366
Oilaviy maslahat uchun telefon raqami
1577-4206
한국생활안내 정보더하기 사이트로 이동

Ovqatlanish madaniyati

  • Home
  • Koreya madaniyati va hayoti
  • Ovqatlanish madaniyati

Ovqatlanish madaniyati

01Kundalik tanovvul qilinadigan taomlar

Koreyslar yig’ilishib birgalikda ovqatlanishni, taomni baham ko’rishni yaxshi ko’rishadi. Odatda uyga mehmon taklif qilishsa, kundalik yeyiladigan ovqatlardan ko’ra yanada yaxshiroq ovqatlar bilan siylashadi. Koreys ovqatlari asosan pap (qaynatilgan guruch), sho’rva, panchan(turli salatlar)dan iboratdir. Sho’rvaga o’xshash taomlar ttang, chige bo’lib, panchanning esa ko’katlar, bug’da pishirilgan (chchim), soya solib pishirilgan (chorim), olovda pishirilgan(kui), qovurilgan (pokkim), yog’da tashlab olingan (tvigim) va chon kabi ovqatlarni iste’mol qilishadi. Panchanning asosiy tarkibi kimchi turlari hisoblanadi. Shuningdek, ovqatning o’rniga ba’zan lag’mon turlari (kuksu, nengmyon), sujebi, ttok kabilarni tanovul qilishadi. Er ham, xotin ham ishlaydigan oilalar ko’payib oila shakli o’zgargani sayin, 1 kishilik taom, yengil taomlar, yetkazib beriluvchi taomlar ham ko’payib bormoqda.

Yodda tuting!
Koreyslar bilan birgalikda ovqatlanamiz.

Koreyslar bilan birgalikda ovqatlansangiz, ular bilan yanada yaqinroq bo'lishingiz oson bo'ladi. Sababi ularning taomlariga odatlanish Koreyada yashashga ko'nikib borishingizda eng tezkor usullardan biridir. Koreys taomlarini sevib tanovul qilsangiz koreys madaniyatiga ham o'sha darajada yaqinlashib, Koreyadagi hayot tarzingiz ham yanada zavqliroq o'tadi.

Ichimlik suvi

Koreyada suvni xavotirlanmasdan ichishingiz mumkin. Koreys tozalangan suvni shundayligicha yoki choy qilib qaynatib, sovutgan holda ham ichishadi. Quvurdan keladigan suvni shundayligicha ichsa ham unchalik zarari yo'q, biroq uni qaynatib yoki tozalash qurilmasidan o'tkazib ichgan ma'qulroq. Koreyaga birinchi marta kelgan kishilarda odatda suv almashganligi sababli ba'zan qorin og'rishi hollari ham kuzatiladi. Ko'pchilik bir necha kunda tuzalib ketadi, lekin agarda og'riq kuchaysa albatta kasalxonaga borish lozim. Tamaddixonalarda har qancha miqdorda bepul suv ichish mumkin bo'lib, chanqaganda do'konlardan ham osongina sotib olish mumkin.

02Asosiy koreys taomlari

(1)Pap (qaynatilgan guruch)

Guruchni qaynatib pishirilib Janubiy-sharqiy Osiyo mamlakatlardagi papga qaraganda yanada yopishqoq. Avvaliga undan tanovul qilganda yaxshi hazm bo'lmasligi yoki oshqozon og'rishi ham mumkin. Taxminan bir haftacha harakat qilsangiz, ushbu taom bilan do'stlashib keta olasiz.

  • 밥
    < Pap >
Yodda tuting!
Pibim-pap

Qaynatilgan guruchga turli sabzavot va ko'katlar, mol go'shti, ziravor va boshqalarni solib, kunjut yog'i va qalampir qaylasi bilan aralashtirib tanovul qilinadigan koreys milliy taomi hisoblanadi. “Chonju pibimpap”i shu viloyatning faxrli taomi sifatida mashhur. Uni jahonga mashhur yulduzlar sevib tanovul qiladilar ham deyishadi.

  • 비빔밥
    < Pibim-pap >

(2)Kuk, ttang, chchige, chongol (sho’rvalar)

Koreyaliklar odatda sabzavotlar, baliq, go’sht solingan ko’p turdagi sho’rvalarni qaynatilgan guruch bilan birga yeyishadi. Ular masalliq va tayyorlanish usuliga ko’ra 000ttang, 000chige, 000 chongol deya nomlanadi.

  • Pugoguk : Quritilgan mintaydan qaynatib pishirilgan sho’rva. Charchoqni qoldirish va holsizlanishni yo’qotishda yordam beruvchi sho’rva turi.
  • Kongnamul-guk : Loviyaning tomiri uzun qilib o’stirilganidan tayyorlanadigan sho’rva
  • Miyok-guk : Dengiz karamidan solib, qaynatib tayyorlanadigan sho’rva
  • Sollongtang : Molning turli qismlari birga solinib, yaxshilab qaynatiladi va unga pap solib tayyorlanadigan taomdir.
  • Kalbi-ttang : go’shtning qovurg’ali qismlari uzoq vaqt davomida qaynatilib, sho’rva soyasi va tuz solingan qayla va ta’bga ko’ra biror lag’mon turi solinib tayyorlanadi
  • Kamja-ttang(kartoshkali sho’rva) : cho’chqa qovurg’ali go’shti va kartoshka, sabzavotlar bilan qaynatib tayyorlanadigan ovqat.
  • Talkpogim-ttang(qovurilgan tovuq go’shtli ttang) : Tovuq go’shti, sabzavotlarga ziravorlarni aralashtirib qaynatilib tayyorlanadigan ovqat
  • Kimchi-chige(kimchili tchige) : Kimchi va cho’chqa go’shti kabilarni birgalikda qaynatib tayyorlanadigan ovqat
  • Tvenjang-chige(twinjang qaylasi solingan chige) : Tvenjangni o’ziga singdirib olgan suvga tubu, qovoq, qo’ziqorin, bosh piyoz va boshqalarni solib qaynatib tayyorlanadigan ovqat.
  • Pude-chige : Kimchi va kolbasa, turli xil sabzavotlarni birga qaynatib tayyorlanadigan ovqat.
  • Tongte(sengtxe)-tchige : Quritilgan mintay va turp, tubu, qovoq solinib qaynatib tayyorlanadigan baliq sho’rva
  • Nakdji-chongol : To’g’ralgan sakkizoyoq va sabzavotlar, qo’ziqorin solinib yetarlicha qaynatib tayyorlanadigan taom
  • Tubu-chongol : asosiy masalliq tubu bo’lib, piyoz, sabzi, mol go’shti solib qaynatib pishiriladigan taom
  • 미역국
    < Miyok-guk >
  • 갈비탕
    < Kalbi-ttang >
  • 동태찌개
    < Tongte (sengtxe)- tchige >
  • 김치찌개
    < Kimchi-tchige >

(3)Kimchi

Kimchi koreyslarning har ovqatlanishda dasturxondan tushmaydigan eng muhim yegulik bo’lib, mazali ta’m va ozuqalar, saqlanish uslublariga ega. Turp, karam, bodring va boshqa sabzavotlarni tuzlab, unga qalampir, sarimsoqpiyoz, piyoz, imbir, tuzlangan dengiz mahsilotlari va ta’m beruvchi ziravorlar bilan marinadlanib bostirilib qo’yiladi. Undan so’ng belgilangan ma’lum haroratda saqlab, achitmasdan ma’lum vaqt ichida tanovul qilinadi. Qishda karam yetishtirilmasligi sababli, noyabr oxiri dekabr boshlarida uzoq vaqtga yetadigan turli xil kimchilar ko’p miqdorda tayyorlanishi “kimjang” deb ataladi. Kimjang vaqti kerakli miqdorda kimchi tayyorlash uchun yaqinlar bilan birgalikda tayyorlashadi.

  • 김치
    < Kimchi >

(4)Go’shtli taomlar

  • Pulkogi : Biroz shirin va ajoyib ta’mga ega bo’lib, mol go’shti yupqa to’g’ralib ziravor solingandan keyin qovuriladigan taomdir.
  • Kalbi : Mol va cho’chqa qovurg’asiga ziravor solingandan keyin qovuriladigan taomdir.
  • Samgyopsal : Cho’chqaning qorin qismidagi go’shti tovada qovurilib, turli ko’kat va sabzavotlar bilan o’rab yeyiladigan taomdir.
  • Tak-galbi : Qismlarga bo’lib to’g’ralgan tovuq go’shtini sabzavot va ko’kat bilan qovurib tayyorlanadigan biroz achchiq taomdir.
  • Cheyuk-pokkim : Cho’chqa go’shti sabzavot va ko’katlar bilan qovuriladigan taomdir
  • 불고기
    < Pulkogi >
  • 갈비
    < Kalbi >

(5)Baliqli taomlar

  • Sengson-hve : Xom baliqni achchiq qalampir pastasi yoki soya pastasi hamda soya, chili sousi kabilarga botirib itme’mol qilinadigan taomdir.
  • Sengson-kui : Baliqqa faqat tuz sepib olovda pishiriladi yoki ziravor va sous surtilib olovda pishiriladigan taom
  • Sengson-chchim : Baliqqa ziravor va sous, suv solib qaynatiladi yoki qasqonda dimlab pishiriladigan taom
  • Sengson-chorim : Baliq, sabzavotlar, soyali sous, ziravor va sous solib uzoq vaqt dimlanadi.
  • Ojingo-pokkim : Kalmarni sabzavot va ko’katlar bilan birga achchiq qilib qovuriladigan taom
  • 생선회
    < Sengson-hve >
  • 생선구이
    < Sengson-kui >

(6)Yengil taomlar

  • Ramyon : Qisqa vaqt ichida osongina qaynatib yeyish mumkin bo’lgan ovqat. Achchiq, o’rtacha ta’mlarga ega bo’lib, faqat issiq suv solib tayyorlanadigan qutichali ramyonalar ham bor.
  • Kimpap : Kim (dengiz karami mahsuloti)ga pap, shirin turp, kolbasa (cho’chqaniki), tuxum, sabzi, bodring va boshqalar solinib rulet shaklida o’rab tayyorlanadigan taom bo’lib, narxi arzon va qorinni to’ydirish mumkin bo’lgan taomdir.
  • Kuksu (lag’mon turi) : Kuksuni sho’rvaga solib yoki ziravor va soyaga aralashtirib yeyish mumkin bo’lgan taomdir.
  • Manti : Go’shtli, kimchili, suvli, qovurilgan kabi manti turlari mavjud bo’lib, unga ko’ra undan qilingan xamir ichiga go’sht, kimchi va boshqa masalliqlar solinib dimlanadigan yoki yog’da qovuriladigan taomdir.
  • Ttokpokki : guruchli, unli ttok turlari mavjud bo’lib, ularni ma’lum uzunlikda qirqib baliqli kotlet va turli sabzavotlar va ziravor va sous solinib va qovuriladigan taomdir.
  • Sunde : Cho’chqaning ichagiga lag’mon solib kolbasa qilinadi va qaynatib pishiriladigan taomdir.
  • 라면
    < Ramyon >
  • 김밥
    < Kimpap >
  • 국수
    < Kuksu >
  • 만두
    < Manti >
  • 떡볶이
    < Ttokpokki >
  • 순대
    < Sunde >

(7)Fasl mevalari

Koreya bahor, yoz, kuz, qish kabi 4 faslga ega mamlakatdir. Har bir faslda o’zining pishadigan mazali mevalari mavjud. Hozirgi kunda issiqxonalar faoliyati yo’lga qo’yilib, fasllarga qaramay, xohlagan faslda xohlagan mevani yeyish mumkin. Biroq, o’z faslida pishgan meva eng mazali bo’ladi. O’z yurtingizda yegan mevani yeyishni xohlasangiz, katta univermaglar yoki supermarketlardan topishingiz mumkin.

  • Bahor : Olcha, qulupnay va hokazo
  • Yoz : koreyscha qovun(chamve), shaftoli, tarvuz, o’rik, pomidor va hokazo
  • Kuz : xurma, nok, olma, jiyda, kashtan, uzum va hokazo
  • Qish : mandarin, apelsin va hokazo
  • 딸기
    < Qulupnay >
  • 사과
    < Olma >
  • 귤
    < Mandarin >

03Ziravor va sous

  • Sarimsoqpiyoz : Qattiq qavat-qavat po’stloq ichida mazasi, olovda pishirilganda achchiq ta’mi pasayib, shirin ta’m chiqaradi. Suyuq ziravorlarni ishlatganda ezilib, xushbo’y ta’m beruvchi ziravorlar butunlay ishlatiladi.
  • Soya: Taom ta’bini to’g’rilashda foydalaniladigan sho’r ta’mga ega qora rangdagi suyuq ziravor. Loviyali soya va tuzli suvda achitib tayyorlanadi. Soyaning kukkanjang (choson kanjan, chin kanjang) va yangjo kanjang turlari bor. Sho’rva uchun mo’ljallangan soya sho’rva yoki ko’katlarga solinganda, yangjo kanjang esa aralashtirib qo’yish yoki sengson-hvega solinib botirib tanovul qilinadigan paytda ishlatiladi.
  • Qizil qalampir pastasi : Achchiq ta’mni beruvchi ziravor. Qalampir kukuni, soya uni, tuz solib tayyorlanadi. Soya kukunining o’ziga xos ta’mi, qalampir kukunining achchiq, tuzning sho’r ta’mi birlashib qizil qalampir pastasiga ajoyib ta’m beradi.
  • Soya pastasi : Loviyadan tayyorlangan soya va tuzdan qilinadigan o’ziga xos koreys ziravori hisoblanadi. Sho’rvali taomlarda ko’proq ishlatiladi.
  • Shakar : Shirin ta’m beruvchi kukun bo’lib, odatda oq, sariq, jigar rangda bo’ladi.
  • 간장
    < Kanjang(soya) >
  • 고추장
    < Kochu-jang(chili paste) >
  • 된장
    < Doenjang(bean paste) >
  • Sirka : Nordon ta’mga ega suyuqlik bo’lib, asosan sariq rangda bo’ladi. Iste’mol yog’i bilan o’xshash lekin, etiketkasiga olma, yirik guruch surati tushirilgan bo’ladi.
  • Tuz : Sho’r ta’mga ega oq rangdagi kukun . Shakar bilan o’xshash bo’lgani uchun yaxshilab farqlab olish lozim.
  • Ziravor : Taom tayyorlashda ishlatiladigan asosiy mahsulotlarga qo’shilib ovqatni yanada mazaliroq qilishga mos keluvchi kukun. Ovqatga mazali ta’m berishda yordam berib, tuz, shakar bilan o’xshash bo’lgani uchun yaxshilab ko’rib olish lozim. Shuningdek, ovqatga juda ko’p solinsa uning mazasiga ham, sog’likka ham yaxshi bo’lmaganligi uchun yetarli miqdorda ishlatish kerak.
  • Iste’mol yog’i : Mahsulotni qovurib yoki yog’da qizartirib olish uchun ishlatiladigan sariq rangdagi suyuqlik hisoblanadi. Etiketkasida makkajo’xori, yeryong’oq surati tushirilgan bo’ladi.
  • Kunjut yog’i : Ko’ngildagi yoqimli ta’mni berish uchun ishlatiladigan jigar rang suyuqlik. Chamkkekirim deb ham atalib yana tilkirim (ttilkirim) deb ham ataladi.
  • Baliq sousi : Baliqni tuzga solib qo’yib tayyorlanadigan sous bo’lib, yapon anchousi sousi, qumbaliq sousi kabi turlari mavjud. Qumbaliq sousi Tayland, Vyetnam va boshqa davlatlar taomlarida ishlatiladigan baliq sousi (fish sauce) bilan o’xshash ta’mni beradi.
  • 설탕
    < Shakar >
  • 소금
    < Tuz >
  • 조미료
    < Ziravorlar >
Bu ish “KOGL (Korea Open Government License) 4 -toifa: Manba ko'rsatkichi+Tijorat maqsadlarida foydalanish+O'zgarishlarni taqiqlash” shartiga muvofiq ishlatilishi mumkin.