Солонгост амьдрахад зориулсан гарын авлага

Солонгосын гэр бүлийн амьдрал өөр бусад орноос ялгаатай өвөрмөц онцлогтой байдаг. Энэхүү онцлог ялгааг сайтар ойлгож мэдэх юм бол Солонгос гэр бүлд зохицон амьдрахад ямар нэгэн хүндрэл бэрхшээл учрахгүй бөгөөд Солонгосын соёлд суралцахад тус нэмэр болдог. Гэр бүлийн соёл нь тухайн айл өрх, орон нутгаас хамаарч өөр өөр байдаг. Солонгосчууд эрт үеэс Күнзийн соёлын нөлөөн дор амьдарч ирсэн. Тиймээс Солонгос гэр бүлийн соёлд Күнзийн соёлтой бусад улс орнуудтай төстэй тал байх боловч улс орны үсрэнгүй үйлвэрлэлийн хөгжлийг дагаад Солонгосын гэр бүлийн соёл ч бас өөрчлөгдөн хувьсаж байна.

Гэрлэснээр гэр бүлийн харилцаа, амьдралын хэв маяг, үзэл бодол өөр хүнтэй хамт амьдрах болдог. Тиймээс гэр бүлийн амьдралын талаарх үзэл бодлын ялгааг даван туулах нь гэрлэлтийн эхэн үед маш чухал юм. Тэс өөр соёлтой хоёр хүн гэрлэх тохиолдолд гэр бүлийн амьдралын талаарх үзэл бодлын ялгаа их гарна гэдгийг анхаарах хэрэгтэй. Эхнэр нөхрийн үзэл бодлын ялгаанаас үүдэн гэр бүлийн амьдралд бэрхшээлтэй зүйл тулгарах нь дамжиггүй. Тиймээс дараах аргыг зөвлөж байна.

Солонгост бусад оронд байдаггүй хэлний онцлог гэвэл хүнийг дуудах нэр нь дуудаж байгаа хүн нь хэн бэ гэдгээс шалтгаалж өөр өөр байна. Мөн цэвэр солонгос хэлний үг ханз үгтэй холилдон хэрэглэгддэг. Тиймээс хүнийг буруу дуудах юм уу нэрлэх юм бол ёс журамгүй хүнд тооцогддог тул анхаарах хэрэгтэй. Хучин буюу ‘Дуудах’ гэдэг нь хүнийг шууд дуудахыг хэлэх ба жичин буюу ‘Заан дуудах’ гэдэг нь хүнийг бусдад хэлэхийг хэлэх бол энэ хоёрыг үгийг бүгдийг нь хэлэхэд чинху буюу ‘Заан дуудах’ гэж хэлдэг.

Солонгос хэлэнд харилцагч хүнийхээ нас, тухайн хүнтэй ойр дотно харилцаатай эсэх, нийгэмд эзлэх байр суурь зэргээс хамааран харилцан адилгүй үг хэллэг хэрэглэдэг. Харилцагч хүнээ хүндэтгэх хүндэтгэлийн үг, мөн хүндэтгэлийн бус энгийн үг хэллэг ч бас байдаг.

Амьдралд төрөх, үхэх, гэрлэх гээд олон үйл явдлууд тохиолддог. Эдгээр нь хувь хүн төдийгүй тухайн гэр бүлд маш чухал үйл явдлууд тул эдгээрийг хамтдаа баярлан тэмдэглэж, гашуудан үддэг ёс заншилтай

Уламжлалт хуримын ёслол болон орчин үеийн гэрлэх ёслол гэж бий. Уламжлалт хуримын ёслол нь орчин үед бараг байхгүй болж ихэнх нь орчин үеийнхээр өөрчлөгдөж байна. Орчин цагт хуримын ёслолыг гэрлэх ёслолын ордон, зочид буудал, сүм, хийдэд хүртэл үйлддэг болсон аж. Нөхөр болох хүн ч гоёлын хослол, гэргий болох эмэгтэй нь ч хуримын даашинз өмсч гэрлэх ёслол хийдэг. Орчин үеийн маягаар гэрлэх ёслол хийсэн ч хосууд 2 талын эцэг эх, хамаатан саданд албан ёсоор мэндчилэхдээ уламжлалт хуримын аргаар хийдэг. Үүнийг “пэбэг” гэж нэрлэдэг.

Оршуулгын ёслолыг Солонгос хэлээр “жаннэ” гэдэг. Нас барсан хүний гэр бүлийнхэн гашуудлын хувцас(санбуг) өмсөж талийгаачид оршуулгын хувцас(сү-и) өмсгөдөг. Настай хүмүүсийг амьд сэрүүн байхад нь энэхүү сү-и хувцсыг бэлтгэж тавьдаг уламжлалтай. Санбуг гашуудлын хувцас нь тухайн гэр бүл, орон нутгаасаа хамааран ялгаатай байдаг. Маалингаар хийсэн хувцас өмсдөг айл байдаг ч ихэвчлэн хар, цагаан өнгийн хувцас өмсдөг. Гашуудал илэрхийлэхээр* очиж байгаа хүн гял цял хувцас аль болох өмсөхөөс зайлсхийж хар, цагаан өнгийн хувцас өмсөх нь зохимжтой. Эмгэнэл илэрхийлэхдээ тухайн оршуулах ёслолын үед даган мөрдөж буй заншлын дагуу даган үйлдэнэ. Мөн өөрийнхөө боломж бололцоонд тааруулан буяны мөнгө өгдөг.

Нас барсан эцэг эхийгээ дурсдаг ёслолыг талийгаачийг нас барсан өдөр эсхүл өмнөх өдрийн орой үйлддэг бөгөөд ёслол үйлдэх арга нь олон янз байдаг. Ёслолд оролцогчид энгийн даруу хувцаслаж, талийгаачийг сэтгэлдээ дурсдаг. Гэхдээ тухайн гэр бүлийн соёл, хувь хүний шашин шүтлэгээс шалтгаалан өөр байх тохиолдол бий.